Wij delen het jaar in vier seizoenen in: lente, zomer, herfst en winter. Ieder seizoen heeft z’n eigen energie. De herfst is een tijd van loslaten. De blaadjes vallen van de bomen en veel bovengrondse plantendelen sterven af. De winter is een tijd van rust en naar binnen keren. Sommige dieren houden letterlijk een winterslaap en de groei van planten komt tot stilstand. In de lente zindert de natuur van nieuw leven: alles groeit en bloeit. In de zomer is de energie naar buiten gericht: we trekken massaal naar buiten en de warme zon zorgt voor een explosie van kleur in de natuur. Deze vier seizoenen kennen we allemaal en als je er bewust bij stilstaat roept elk van de seizoenen andere associaties op. Je vraag je misschien af waarom er dan acht ipv vier thema’s zijn. Dat heeft te maken met de oude seizoensvieringen.

Al in de prehistorie kende men seizoensvieringen die de overgangsmomenten in het jaar markeerden. Bijzonder is dat veel van die oude vieringen niet slechts bij één cultuur voorkomen, maar in vrijwel alle culturen terug te vinden. En dat we veel van de oude vieringen nu nog steeds kennen. De oude, heidense vieringen werden onder het christendom gekerstend. Zo werden de oude midwinterfeesten Kerstmis en de voorjaarsfeesten kwamen samen in Pasen. In de tijd van de Kelten en Germanen hadden de vieringen geen vaste datum. Men vierde een feest bijvoorbeeld tijdens de eerste volle maan nadat de eerste zwaluw werd gezien. Door het christendom kregen de vieringen vaste momenten in het jaar, gekoppeld aan de ingevoerde zonnekalender. Sommige oude gebruiken werden verboden, maar veel van de rituelen behielden hun vorm.

Ik begreep als kind nooit waarom we de herrijzenis van Jezus vieren met hazen en eieren. Wat hadden die nou te maken met iemand die opstaat uit de dood? Pas toen ik me jaren later in de geschiedenis van Pasen ging verdiepen, kwam ik erachter dat veel van de paasgebruiken afstammen van de vroegere lentefeesten. En eieren en hazen staan symbool voor de terugkerende vruchtbaarheid in het voorjaar.

Wat heeft dit precies te maken met de acht thema’s? Het jaar kun je niet alleen in tweeën of in vieren delen, maar ook in acht gelijke delen. Dan heb je de momenten waarop de seizoenen beginnen (21 maart, 21 juni, 21 september en 21 december) en de momenten precies tussen die data in (1 mei, 1 augustus, 31 oktober en 1 februari). Binnen diverse natuurreligies worden die op die acht dagen nog steeds seizoensvieringen gevierd en sommige vieringen (Kerstmis en Pasen) worden door vrijwel iedereen gevierd. Diverse oude vieringen werden tot ver in de 20e eeuw gevierd, maar zijn de laatste jaren verwaterd, zoals Sint Jan en Sint Maarten. Andere vieringen zijn juist met een opmars bezig, zoals Halloween dat afstamt van diverse oude dodenfeesten. De acht thema’s zijn verbonden aan de acht momenten in het jaar. Ze zijn niet door mij verzonnen of willekeurig gekozen: het zijn momenten die al eeuwenlang door de mensheid worden gevierd. De acht thema’s passen bij de energie van de natuur op dat moment en door met hen bezig te zijn, volg je het ritme van de seizoenen en daarmee je eigen natuurlijke ritme.

Het jaar bestaat zo uit acht gelijke delen van ca zesenhalve week, waarin een bepaalde energie van de natuur centraal staat. Loslaten kan logischerwijs gekoppeld worden aan de herfst en nieuwe plannen maken past bij de lente. Zo doorloop je in een jaar tijd acht belangrijke thema’s die in ieders leven spelen. Het wil natuurlijk niet zeggen dat je altijd tot de lente moet wachten om met iets nieuws te beginnen of dat je loslaten uitstelt tot de herfst. Maar door elk jaar aandacht te schenken aan de thema’s in de momenten dat die energie ook in de natuur om ons heen voelbaar is, ga je bewuster in het leven staan.

Je begint het leven steeds meer te zien als een cyclus, waarbij alle onderdelen even belangrijk zijn. In onze huidige maatschappij ligt de nadruk vaak op groei en bloei. Loslaten, verval en stilstand zijn thema’s die we liever uit de weg gaan. We willen altijd vooruit: stilstand is achteruitgang. We vergeten dan alleen dat ook die onderdelen bij het leven horen. Excessieve groei is nooit goed. Op een periode van inspanning en activiteit mag een periode van rust en passiviteit volgen. Beide zijn even belangrijk en nodig om in balans te blijven. Het is nodig om het oude los te laten om ruimte te maken voor het nieuwe. Dat houdt ons flexibel en voorkomt dat we honderd ballen tegelijk in de lucht moeten houden.

Daarnaast zorgt het leven volgens de seizoenen en bijpassende thema’s ervoor dat je inzichten krijgt in jezelf. Welke keuzes je maakt, welke patronen je volgt en waar je valkuilen liggen. Door de link te leggen tussen thema’s die in de natuur spelen en hoe je die in je eigen leven ervaart, kun je zorgen voor meer balans en krijg je het gevoel meer grip te hebben op je leven. Het is niet langer als een voortrazende trein, maar je bouwt momenten in om bewust stil te staan bij aspecten van je leven. Door elk jaar te zien als eenzelfde cyclus, wordt het makkelijker om te accepteren dat sommige dingen gaan zoals ze gaan. Er is een tijd voor loslaten en een tijd voor rust en stilstand, net zo goed als er weer tijd komt om plannen te maken en te groeien. Elk jaar biedt je de kans om daaraan te werken.